Alkohole bezalkoholowe – ich wpływ na młodzież i osoby cierpiące na chorobę alkoholową

Sklepowe półki uginają się dziś od napojów bezalkoholowych, które smakiem i zapachem mają przypominać ulubione trunki. Nikt nie ma już problemu z zakupem bezalkoholowego piwa, cydru, likieru, whisky, a nawet wódki. I chociaż pozornie może wydawać się, że to sytuacja idealna, która pomoże rozwiązać problem choroby alkoholowej i spożywania alkoholu przez nieletnich, rzeczywistość jest zupełnie inna. Dostępność trunków bezalkoholowych oswaja dzieci i młodzież z częstym spożywaniem alkoholu, a osobom uzależnionym nawet kilka kropli bezalkoholowego piwa wystarczy, by powrócić do nałogu.

Czy napoje bezalkoholowe zawierają alkohol?

Bezalkoholowe wino czy piwo wydają się ciekawą alternatywą dla klasycznych procentowych trunków, okazuje się jednak, że niektóre z nich mogą zawierać śladowe ilości alkoholu. Piwo, na którego etykiecie widnieje informacja „bezalkoholowe”, może zawierać nawet 0,5% alkoholu. Wypicie kilku takich piw będzie tożsame ze spożyciem jednego klasycznego. Taka ilość alkoholu jest dopuszczalna przez prawo, dlatego, jeżeli chcesz mieć pewność, że wybrany produkt rzeczywiście jest pozbawiony alkoholu – postaw na napoje z wyraźną informacją: 0%.

Kilka lat temu zmieniła się technologia wytwarzania piwa bezalkoholowego, dzięki czemu możliwe jest wyprodukowanie piwa w pełni wolnego od alkoholu, co przyczyniło się do znacznego wzrostu popularności piw bezalkoholowych. W 2017 roku segment ten stanowił 1% rynku, w 2022 roku – już 5%. Co ciekawe, dane Głównego Urzędu Statystycznego dowodzą, że w ciągu ostatnich trzech lat znacznie spadła sprzedaż piwa (o ok. 3,5 miliona hektolitrów/3 lata). W tym miejscu warto dodać, że nadmierne spożywanie smakowych odmian trunków bezalkoholowych może szkodzić również w kwestiach związanych z odżywianiem – zawierają one mnóstwo cukru i innych substancji słodzących, przez co są znacznie bardziej kaloryczne niż klasyczne odpowiedniki.

Trunki bezalkoholowe to intratny biznes

Jeszcze kilka lat temu mogło wydawać się, że sprzedaż alkoholi 0% będzie niszowa. Przecież osoby, które nie mogą spożywać alkoholu (np. z powodu prowadzenia pojazdów czy brania leków), niekoniecznie będą chciały przywoływać smak alkoholu. Rzeczywistość okazała się jednak inna, a alkohole bez dodatku alkoholu podbiły europejski rynek. W Polsce ogromną popularnością cieszą się piwa bezalkoholowe, o czym świadczy ciągłe pojawianie się nowych produktów i ich wariantów. Doskonale obrazuje to raport „Rewolucja 0,0% na rynku piwowarskim”, przygotowany przez Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego w Polsce – Browary Polskie. Stał się on przyczynkiem do wielu dyskusji, m.in. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu w 2022 roku.

W samym 2020 roku w krajach należących do Unii Europejskiej wyprodukowano 1,4 miliarda litrów piwa bezalkoholowego! Najwięcej, bo 30,5% rynku zajmują Niemcy. Polska plasuje się tuż za podium z rezultatem 12%, który jest wynikiem wzrostu produkcji piw bezalkoholowych w ostatnich 5 latach. Na drugim miejscu zestawienia jest Hiszpania (16,8%), na trzecim Holandia (14,4%). Producenci piw widzą duży potencjał na rozwój rynku alkoholi bezalkoholowych również w kolejnych latach. Podkreślają też, że najczęściej po piwo bezalkoholowe sięgają „osoby świadome, odpowiedzialne, aktywne zawodowo i fizycznie”. Chociaż w wielu wypadkach alkohole 0% wydają się rozsądnym kompromisem, to jednak ich popularność może budzić pewne obawy.

Piwo bezalkoholowe – czy oferować je dzieciom?

O tym, że dzieci i młodzież nie powinny spożywać napojów alkoholowych, wie niemal każdy. Zgodnie z prawem osoby niepełnoletnie nie mogą zakupić alkoholu. Zdarza się jednak, że próbują kupić piwo bezalkoholowe albo są nim częstowane przez kogoś dorosłego. Co ciekawe, zakup trunków bezalkoholowych w Polsce nie podlega ustawie o wychowaniu w trzeźwości, która dotyczy napojów zawierających alkohol. Jednak fakt, że legalnie można kupić piwo bezalkoholowe, nie oznacza, że młodzież powinna je spożywać. Za tym, aby nie częstować nieletnich wyrobami nawiązującymi do tradycyjnych alkoholi, opowiadają się nawet ich producenci. Odpowiedzialne nawyki związane ze spożywaniem alkoholu należy bowiem kształtować już od najmłodszych lat.

Podobnych dylematów nie budzi zazwyczaj szampan bezalkoholowy. Co więcej – często pakowany jest on w kolorowe butelki, udekorowane bohaterami ulubionych dziecięcych bajek albo młodzieżowych idoli. Niestety, często dorośli nie zdają sobie sprawy, że zakup szampana bezalkoholowego na niemal każdą dziecięcą imprezę może sprawić, że alkohol zostanie odebrany przez najmłodszych jako istota spotkań towarzyskich. Oczywiście zakup szampana na sylwester spędzany w gronie przyjaciół nie będzie równoznaczny z późniejszym problemem alkoholowym dzieci, warto jednak pamiętać o tym, by rozmawiać z pociechami również na takie tematy. Podkreślenie, że dobra zabawa nie wymaga korzystania z dodatkowych wspomagaczy to jednak nie wszystko – przykład idzie z góry, a czyny mówią o wiele więcej niż słowa. Dzieci nie powinny widzieć, że rodzice przy każdym spotkaniu ze znajomymi sięgają po alkohol.

Jak napoje bezalkoholowe wpływają na chorobę alkoholową?

Innym problemem, który wynika z szerokiej dostępności trunków bezalkoholowych, jest kwestia ich spożycia przez osoby cierpiące na chorobę alkoholową. Wydawać by się mogło, że piwo bezalkoholowe będzie dla nich idealnym rozwiązaniem. Warto jednak pamiętać o tym, że choroba alkoholowa to uzależnienie, które dotyczy również psychiki człowieka. „Niewinne” piwo bezalkoholowe może przywołać wspomnienia smaku prawdziwego piwa, a już sama czynność sięgnięcia po złoty trunek – odczucia i dobre wspomnienia związane ze spożywaniem alkoholu. Jako ludzie mamy tendencję do wybielania wspomnień, co w kontekście alkoholizmu może być bardzo zgubne. Nawet kilka łyków „na próbę” może sprawić, że powróci głód alkoholowy, a wytrwanie w trzeźwości stanie się o wiele trudniejsze, a w niektórych sytuacjach nawet niemożliwe.

Osoby, które specjalizują się w pracy z uzależnionymi, często podkreślają, że po zakończeniu terapii czy opuszczeniu ośrodka leczenia uzależnień chorzy powinni całkowicie zrezygnować z picia, również trunków 0%. Dotyczy to także słodyczy zawierających alkohol, również w wypadku osób po wszyciu Esperalu.