Alkoholizm – najważniejsze informacje

Alkohol jest ogólnie dostępnym produktem. Możemy kupić go w niemal wszystkich sklepach, na stacjach benzynowych, w restauracjach i barach. Jednak nie oznacza to, że jest on bezpieczny. Alkohol to substancja psychoaktywna, która działa uzależniająco. Szacuje się, że w Polsce liczba osób uzależnionych od alkoholu wynosi aż 800 tys., a osób pijących szkodliwie jest ponad 2 mln!¹ Na całym świecie każdego roku z powodu alkoholu życie traci 3 miliony ludzi.

Kiedy alkohol staje się problemem?

Alkohol nie jest zdrowy dla organizmu człowieka. Jednak, okazjonalne spożycie alkoholu, w niewielkiej ilości nie będzie wiązało się z poważnymi problemami dla organizmu. Kłopot alkoholowy pojawia się wtedy, gdy częstotliwość spożywania alkoholu jest duża, a osoba pijąca nie może oprzeć się chęci picia. Poniżej przedstawiamy 10 sygnałów ostrzegawczych.

• Po pierwsze, zwiększa się ilość i częstotliwość spożywania alkoholu.
  Dawniej piłaś/piłeś mocne alkohole wyłącznie kilka razy do roku podczas imprez lub uroczystości, a piwo np. podczas grillowania, a dziś pijesz wysoko i niskoprocentowe alkohole kilka razy w tygodniu, albo nawet codziennie.

• Po drugie, zmienia się powód picia alkoholu
  Dawniej piłaś/piłeś wyłącznie w towarzystwie i dla towarzystwa, a dziś pijesz w samotności lub w towarzystwie innych, ale po to by: złagodzić stres, zapomnieć o bólu, stracie, rozstaniu

• Po trzecie, zwiększa się koncentracja na alkoholu
  Dawniej spotykałaś/spotykałeś się z przyjaciółmi i ze znajomymi dla miłej atmosfery, a dziś szukasz wyłącznie okazji do spotkań towarzyskich w celu spożycia alkoholu.

• Po czwarte, brak opanowania
  Dawniej tolerowałaś/tolerowałeś sytuacje, w których nie mogłeś napić się alkoholu, a dziś pijesz pomimo ciąży, okresu karmienia piersią, antybiotykoterapii, konieczności prowadzenia pojazdu, chorób w których alkohol powinno się zupełnie wykluczyć.

• Po piąte, coraz częstsze upicia się
  Dawniej potrafiłaś/potrafiłeś odmówić w pewnym momencie dalszego spożywania alkoholu, a dziś pijesz tak długo, jak tylko możesz. Nie potrafisz się opanować i takie sytuacje zdarzają się coraz częściej.

• Po szóste, słyszysz od innych, że przesadzasz z alkoholem
  Dawniej nikt nie mówił Ci, że przesadzasz z alkoholem, a dziś zwracają Ci na to uwagę ludzie z Twojego otoczenia, np. rodzice, współmałżonek, koledzy lub koleżanki z pracy, znajomi.

• Po siódme, klin klinem
  Dawniej od czasu do czasu wypiłeś alkohol, a na następny dzień leczyłaś/leczyłeś kaca domowymi sposobami, np. piłeś dużo wody, przyjmowałeś elektrolity i czekałaś/czekałeś aż przykre uczucie minie, a dziś sięgasz po alkohol – leczysz się tzw. klinem.

• Po ósme, nie pamiętasz zdarzeń związanych ze spożywaniem alkoholu
  Dawniej nie miewałeś problemów z przypomnieniem sobie gdzie spożywałeś alkohol, z kim i jak długo, a dziś masz problemy, aby odtworzyć wspomnienia.

• Po dziewiąte, rodzina schodzi na dalszy plan
  Dawniej nigdy nie zaniedbywałeś obowiązków rodzinnych, bez względu na to czy dotyczyły rodziców, współmałżonka czy dzieci, a dziś alkohol jest ważniejszy od wywiadówki w szkole, odwiedzin u mamy w szpitalu, czy spędzenia wieczoru ze współmałżonkiem.

• Po dziesiąte, zaniedbania w pracy
  Dawniej nigdy, albo bardzo rzadko zdarzało Ci się zaniedbywać obowiązki zawodowe, a dziś robisz to notorycznie i być może istnieje nawet ryzyko zwolnienia z pracy.

Zatrucie alkoholowe – czym się objawia?

Zatrucie alkoholowe może mieć różne objawy – są one uzależnione od stężenia alkoholu we krwi. Przy najniższym stężeniu, a więc od 0,3 do 0,5 promila, odczuwalne są: zaburzenia równowagi, euforia, upośledzenie koordynacji wzrokowo – ruchowej. Często na tym etapie dochodzi także do zaburzeń wzrokowych. U osób, u których stężenie wzrasta do 0,7 promila, dodatkowo zauważalna jest nadmierna nadpobudliwość, obniżenie samokontroli. Bardzo często osoby po spożyciu alkoholu nie potrafią rzetelnie ocenić sytuacji, w której się znajdują, co bardzo często prowadzi do tragedii. W przypadku, kiedy w krwiobiegu znajduje się do 2 promili alkoholu, odczuwalne są duże zaburzenia równowagi, pobudzenie seksualne. Przyspiesza akcja serca, wzrasta ciśnienie krwi, a próg bólu się obniża. Często wzmaga się agresja. 3 promile alkoholu we krwi powodują znaczne zaburzenia mowy (osoba pod wpływem alkoholu bełkocze i trudno się z nią porozumieć), dużą senność. Osoba mająca we krwi do 4 promili alkoholu jest narażona na szybki spadek ciśnienia i osłabienie, może zapaść w śpiączkę. Występuje także możliwość porażenia ośrodka oddechowego czy ruchowego.

Alkohol a wyniszczenie organizmu

Alkohol wpływa niekorzystnie na cały organizm.  Wchodząc w reakcje z substancjami w organizmie, szkodliwie działa na gospodarkę wodno-elektrolitową, na układ endokrynny i odpornościowy. To z kolei prowadzi często do zwiększonego ryzyka występowania wielu chorób, m.in. raka. Osoby nadużywające alkoholu mogą spodziewać się problemów ze snem, depresji, halucynacji, otępienia. Często dochodzi do prób samobójczych. Alkohol bardzo negatywnie działa na wszystkie układy, m.in. nerwowy, pokarmowy, moczowy, hormonalny, oddechowy oraz układ krążenia. W obrębie układu nerwowego może dochodzić m.in. do zwyrodnień i ubytków szarej substancji mózgu, zmian zanikowych w mózgu. Układ hormonalny przestaje prawidłowo funkcjonować. Dochodzi do nieprawidłowości w zakresie wydzielania odpowiedniej ilości hormonów. U mężczyzn może dojść do zniszczenia struktury plemników, a u kobiet do zanikania jajników oraz szeroko pojętych zaburzeń cyklu miesiączkowego. Alkoholicy cierpią zazwyczaj na problemy z ciśnieniem tętniczym, dochodzi do kardiomiopatii alkoholowej. Występują częste zapalenia błon śluzowych, m.in. żołądka, dwunastnicy, zapalenie trzustki, wątroby.

Śmiertelność spowodowana alkoholizmem

Alkoholizm bardzo często prowadzi do śmierci. Z raportu opublikowanego przez Światową Organizację Zdrowia² dowiadujemy się, że z powodu alkoholu umierają miliony osób każdego roku. W 2016 roku w wyniku nadmiernego spożycia alkoholu umarło 3 miliony osób. Oznacza to, że śmierć z powodu alkoholu następowała co 10 sekund i dotyczyła co dwudziestego zgonu na świecie. Statystyki przedstawione przez WHO są przerażające.

Śmiertelność alkoholowa w Polsce

Śmiertelność w Polsce spowodowana nadużywaniem alkoholu jest niestety wysoka. Z powodu alkoholu umiera ok. 10 tysięcy osób rocznie. Osoby uzależnione od alkoholu umierają z powodu marskości wątroby, przedawkowania i zatrucia organizmu, a także w wyniku samobójstw.

Jak zabija alkohol?

Alkohol zabija na wiele sposobów. Jak podaje WHO jednym z najczęstszych powodów śmierci związanych ze spożyciem alkoholu są urazy spowodowane wypadkami drogowymi, samookaleczeniem oraz przemocą i dotyczą one 28% wszystkich zgonów spowodowanych przez alkohol. Na 2 miejscu znajdują się choroby układu pokarmowego stanowiące 21%. Dalej wymieniane są schorzenia sercowo naczyniowe – 19%, choroby nowotworowe, zaburzenia psychiczne i inne.

Bardzo niepokojący jest fakt, że uzależniają się młode osoby. W grupie wiekowej 20-39 lat występuje aż ponad 13% wszystkich zgonów spowodowanych alkoholem. Co więcej, zaobserwowano zwiększenie się ilości chorób zakaźnych tj. gruźlica czy HIV w grupie osób nadużywających alkoholu.

Najpopularniejszym alkoholem  jest wódka

Wg raportu WHO najpopularniejszym napojem alkoholowym na świecie jest wódka i stanowi 45%. 34% stanowi z kolei piwo, a wino 12%. Jednak, trend ten powoli zaczyna się zmieniać. Popularność wódki spada na rzecz piwa.

Jak radzić sobie z alkoholizmem?

Przede wszystkim należy przyjąć do wiadomości, że problem alkoholowy dotkną właśnie Ciebie. Aby podjąć walkę z choroba alkoholową, trzeba tego naprawdę chcieć. W niektórych przypadkach, kiedy pojawiają się np. tendencje samobójcze, halucynacje czy napady drgawkowe, zaleca się leczenie alkoholizmu w warunkach szpitalnych. Funkcjonują również zakłady leczenia odwykowego oraz grupy wsparcia, gdzie stosowane są najczęściej metody psychologiczne, np. metoda poznawczo-behawioralna. Wiele osób uzależnionych od alkoholu, przekonanych o chęci podjęcia leczenia, decydują się na esperal – tzw. wszywkę alkoholową.

Bez względu na formę leczenia, każda osoba posiadająca problem z alkoholem, powinna jak najszybciej podjąć walkę z nałogiem! Zwlekając można utracić wszystko to, co w życiu najważniejsze: rodzinę, przyjaciół, pracę oraz własne zdrowie – często nieodwracalnie.

1. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych http://www.parpa.pl/index.php/33-analizy-badania-raporty
2. Raport „Global status report on alcohol and health 2018” https://www.who.int/substance_abuse/publications/global_alcohol_report/en/