Blog

Zespół Korsakowa a alkohol

Nadmierne spożywanie alkoholu to prosta droga do problemów w związku, życiu zawodowym, a także pogorszenia się stanu zdrowia. Pogorszenie się nastroju, agresywne zachowania i psychozy równie często występują w przypadku zaostrzonej postaci choroby alkoholowej. Alkoholicy często zmagają się z różnego rodzaju przypadłościami, do których zaliczamy między innymi zespół Korsakowa. Jest to choroba, która może znacząco wpłynąć na codzienne życie i w przypadku której niezwłoczna jest pomoc specjalistów. Czym się objawia i jakie niesie za sobą zagrożenia?
Na zdjęciu widoczny młody mężczyzna śpiący na brudnym materacu, wokół którego porozrzucane są butelki po alkoholu. Kadr szeroki.

Czym jest zespół Korsakowa?

Zespół Korsakowa, nazywany również zespołem amnestycznym, to choroba, która związana jest najczęściej ze zmianami neurologicznymi o typie encefalopatii Wernickego. Może jednak występować również bez tła zespołu Wernickiego. Opisał ją dokładnie rosyjski psychiatra – Sergiej Korsakow, od którego pochodzi nazwa choroby.

Mówiąc dokładniej, zespół ten to zaburzenie psychiatryczne, które najczęściej występuje w wyniku niedoborów witaminy B1, czyli tiaminy. Zdecydowana większość osób nie ma z tym problemu, ponieważ jest to witamina bardzo powszechnie występująca w produktach spożywczych – zarówno tych pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Niestety, w wyniku nadmiernego spożywania alkoholu może dochodzić do uszkodzenia ścianek jelita cienkiego, co prowadzi do zaburzeń związanych ze wchłanianiem tiaminy. Dlatego też na zespół Korsakowa tak często cierpią alkoholicy – występuje ona nawet u 3% alkoholików. Rzadziej jego pojawienie się ma miejsce w wyniku udaru lub guza mózgu.
Na zdjęciu widoczna duża ilość pustych butelek po alkoholu. Na drugim planie widoczna załamana kobieta (jej twarz). Kadr wąski.

Objawy zespołu Korsakowa

Jak wspomnieliśmy na samym początku, zespół Korsakowa może znacząco wpłynąć na codzienne życie, zdecydowanie obniżając jego jakość. Wynika to z symptomów, jakie towarzyszą chorobie – mogą mieć one zarówno podłoże neurologiczne, jak i psychiatryczne. Do najczęstszych objawów zaliczamy:

  • zaburzenia wzroku – osoba chora często cierpi na oczopląs, a nawet podwójne widzenie;
  • brak możliwość utrzymania prawidłowej pozycji ciała;
  • zaburzenia ruchowe, w tym problemy z poruszaniem się, skurcze mięśni czy parestezje kończyn;
  • zaburzenia snu – przede wszystkim mowa tutaj o nadmiernym pobudzeniu w godzinach nocnych;
  • problemy z określeniem daty i pamięcią (chory może np. zapominać, jak się nazywa);
  • problemy z przyswajaniem informacji i koncentracją, ale również z rozumieniem informacji;
  • brak możliwości myślenia abstrakcyjnego, w tym również mieszanie się wspomnień z teraźniejszością;
  • ogólna apatia, brak energii, stany lękowe i niepokój.

Ogromnym problemem osób, które cierpią na zespół Korsakowa, są zaburzenia pamięci świeżej. O ile osoba taka może prowadzić normalną rozmowę i prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie, o tyle może mieć ogromne problemy z zapamiętywaniem nowych informacji. Może dochodzić do sytuacji, w której chory nie pamięta np. fragmentu konkretnej sytuacji i dopowiada sobie pewne rzeczy, co nie ma nic wspólnego z faktycznym jej przebiegiem. Co więcej, dochodzi również do trudności związanych z myśleniem abstrakcyjnym czy zaburzenia czasu i przestrzeni.

Można również wymienić szereg neurologicznych objawów zespołu Korsakowa. Zalicza się do nich między innymi: oczopląs, pobudzenie, uczucie chłody, dezorientację, zaburzenia kontroli psycho-ruchowej, a czasami również drgawki. Pogłębiająca się choroba alkoholowa, a co za tym idzie również zespół Korsakowa, może doprowadzić do stałego otępienia oraz polineuropatii nerwów obwodowych, co sprawia, że chorzy nie są już w stanie samodzielnie funkcjonować.
Na zdjęciu widoczny mężczyzna siedzący na podłodze i oparty plecami o ścianę. Mężczyzna spożywa alkohol prosto z butelki. Kadr szeroki.

Zespół Korsakowa u alkoholików

Zespół Korsakowa nazywany jest inaczej alkoholowym zespołem amnestycznym. Występuje praktycznie wyłącznie u osób borykających się z chorobą alkoholową. Jest on objawem ciężkich zaburzeń metabolicznych, które są efektem długotrwałego spożywania alkoholu przy jednoczesnym niedożywieniu. Upośledzenie umiejętności organizmu do wchłaniania witamin z grupy B, a przede wszystkim witaminy B1, wpływa bezpośrednio na pracę neuronów i może doprowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych. Pośmiertne badania wykazują, że charakterystyczne dla tej choroby zmiany w mózgu stwierdzono u ponad 3% leczących się alkoholików. Nie jest jednak znany dokładny odsetek osób uzależnionych od alkoholu, którzy cierpią na tę chorobę. Większość alkoholików nie bywa u lekarzy i nie przyjmuje do wiadomości, że zaburzenia psychiczne, ruchowe i neurologiczne mogą świadczyć o poważnym zespole chorobowym. Nie można więc ich zdiagnozować, co sprawia, że wyniki analiz i raportów o powszechności występowania zespołu Korsakowa u alkoholików są mocno niedoszacowane.

Problem z niemożliwością zdiagnozowania zespołu Korsakowa u alkoholików wynika również z faktu, że jego pierwsze objawy mogą być mylone z upojeniem alkoholowym. Jest to problem często spotykany u osób, które codziennie są pod wpływem alkoholu. Luki w pamięci, zastępowanie faktów zmyślonymi historiami, rozdrażnienie i brak koncentracji wyglądają niczym problemy związane z upojeniem alkoholowym i mogą być bagatelizowane nie tylko przez osobę chorą, ale również przez jej najbliższe otoczenia.

Na zdjęciu widoczny mężczyzna oraz kobieta. Mężczyzna w jednej ręce trzyma butelkę alkoholu i przejawia agresywne zachowania wobec kobiety. Kadr amerykański.

Jak wyleczyć zespół Korsakowa?

Oczywiście najważniejszą kwestią jest zdiagnozowanie choroby – często u osób uzależnionych, które cierpią na tę dolegliwość, nie występują objawy neurologiczne, dlatego też podstawą wykrycia choroby jest zbadanie poziomu witaminy B w organizmie. Często towarzyszą temu tomografia głowy czy rezonans magnetyczny, które pozwalają wyeliminować ryzyko innych chorób.

Podstawową metodą leczenia jest oczywiście wyeliminowanie przyczyny problemu, a więc niedoboru witaminy B. Chory zwykle podlega hospitalizacji i podaje mu się tiaminę domięśniowo – w ilościach od 50 do 100 mg na dobę. Uzupełnianie witaminy B ma również miejsce po opuszczeniu szpitala – wtedy dawka jest mniejsza i wynosi od 25 do 50 mg. Aby leczenie zespołu Korsakowa przebiegało prawidłowo, niezbędne jest również ograniczenie spożycia węglowodanów i całkowite zaprzestanie picia alkoholu. W przeciwnym razie objawy mogą nie tylko nie ustąpić, ale nawet pogłębiać się wraz z upływem czasu.

Jeżeli więc zauważyłeś u siebie niektóre z wymienionych wyżej objawów, niezwłocznie zgłoś się do lekarza. Im szybciej rozpoczniesz leczenie, tym większe będą szansę na wyeliminowanie tej dolegliwości.

Chirurg 24 - Praktyka lekarska
Warszawa - Żoliborz
Aleja Wojska Polskiego 25
Gabinet 308

Tel: +48 501 311 056