Cechy osoby współuzależnionej

Alkoholizm nie jest chorobą, która dotyka i negatywnie wpływa wyłącznie na osobę uzależnioną. Podczas gdy życie alkoholika toczy się wyłącznie wokół alkoholu i wszystkiego, co się z nim łączy, to obok funkcjonują osoby, które w całości pochłonięte są opieką nad osobą uzależnioną. Taka sytuacja najczęściej doprowadza do współuzależnienia, czyli sytuacji, w której bliscy zapominają o swoich potrzebach, kierując się wyłącznie chęcią utrzymania równowagi w rodzinie i dobrego imienia osoby cierpiącej na chorobę alkoholową.

Czym jest współuzależnienie?

Współuzależnienie to utrwalona forma funkcjonowania w długotrwałej i trudnej relacji z osobą bliską, która jest uzależniona, np. od alkoholu. Dotyczy najczęściej bliskich osób alkoholikowi, którzy chcąc pomóc jemu, sobie i całej rodzinie, dostosowują do niego swoje zachowania i działania. W efekcie osoba współuzależniona bardzo mocno kontroluje członka rodziny i czuje się za niego odpowiedzialna. Z pozoru nie ma w tym niczego dziwnego, jednak z czasem relacja staje się bardzo trudna dla obu stron, zwłaszcza dla osoby współuzależnionej, która żyje życiem alkoholika.

Narastający problem uzależnienia osoby bliskiej sprawia, że współuzależniony cierpi i mogą w jego przypadku pojawiać się rozmaite problemy natury psychologicznej. Mowa tutaj przede wszystkim o stanach lękowych, nerwicach, utracie poczucia celu, braku możliwości samorealizacji oraz samotności. Dlatego też takie osoby, podobnie jak te uzależnione od używek, mogą potrzebować wsparcia specjalistów, ponieważ ich problem często pogłębia się i prowadzi do coraz większych trudności w życiu codziennym.

Kiedy pojawia się współuzależnienie?

Współuzależnienie pojawia się zwykle wtedy, gdy czujemy wyjątkowo silną więź z uzależnionym i jesteśmy z nim związani emocjonalnie. Nic więc dziwnego, że zwykle dotyczy par oraz rodziców i dzieci. Trudno jednoznacznie stwierdzić, kiedy dokładnie pojawiają się pierwsze syndromy współuzależnienia, ponieważ jest to kwestia bardzo indywidualna. Zależy to również od przebiegu choroby alkoholowej. Jednych z pierwszych sygnałów alarmowych jest postrzeganie problemów osoby uzależnionej nad własnymi potrzebami. Zaobserwować można rozwój destrukcyjnych mechanizmów adaptacyjnych. Ma to przyczynić się do utrzymania rodziny, wybielania alkoholika i tworzenia pozorów zdrowej relacji. Jednocześnie takie „zakrzywianie” rzeczywistości, powoduje pogorszenie się stanu zdrowia osoby współuzależnionej oraz upośledzenie funkcji społecznych. Prowadzi to z czasem do rozwinięcia się u współuzależnionego chorób psychicznych oraz fizycznych.

Jeśli zastanawiasz się, jak czuje się osoba współuzależniona, posłuchaj podcastu Magdy Mołek „W moim stylu”, a którym Joanna Flis opowiada o tym, czym jest współuzależnienie.

Rodzaje współuzależnienia

Oczywiście najczęściej występującym współuzależnieniem, zwłaszcza w polskich realiach, jest to związane z alkoholizmem. Kiedy bliska osoba zaczyna pić, współuzależniony czuje gniew, strach, smutek, a także poczucie winy i własnej krzywdy. Próbuje wpływać na alkoholika, przekonywać go o jego problemie, wywołując tym samym konflikty i wybierając inną ścieżkę. Może nią być chęć kontroli i wpływanie na ilość wypijanego alkoholu – współuzależniony wydziela pieniądze, szuka i wylewa alkohol, kupuje alkohol w celu zatrzymania alkoholika w domu. Ukrywa przy tym problem przed innymi, czasami bagatelizuje go nawet w swoich oczach.

Współuzależnienie można podzielić na dwa rodzaje: czynne i bierne. Czynne charakteryzuje się mocnym zaangażowaniem w życie i problemy alkoholika. Często osoba współuzależniona podejmuje decyzje dotyczące osoby uzależnionej, krytykuje ją, kontroluje, próbuje nią kierować, zapisywać na terapie. Często doprowadza to do kłótni, a sama relacja jest niezwykle dynamiczna. W przypadku biernego rodzaju osoba współuzależniona niejako przyjmuje stan rzeczy takim, jakim jest i próbuje w nim po cichu funkcjonować, aby nie narażać się alkoholikowi i sprawiać wrażenie, że wszystko jest w porządku.

Okazuje się jednak, że współuzależnienie może dotyczyć również narkotyków i hazardu. Niezależnie od tego, jaki problem dotyczy Ciebie i Twojej rodziny, warto zgłosić się do specjalisty. Bez wsparcia z zewnątrz poradzenie sobie z sytuacją może okazać się niezwykle trudne.

Jakie są cechy osoby współuzależnionej?

Rozpoznanie w sobie lub bliskich cech osoby współuzależnionej nie jest trudne. Wspomnieliśmy wcześniej o problemach natury psychologicznej, jednak nie tylko one mogą wskazywać na problem. Zaliczamy do nich również pewne zachowania, w tym:

• koncentrowanie się przede wszystkim na potrzebach i problemach osoby uzależnionej, a nie na własnych;
• bardzo częste myślenie o osobie uzależnionej – o tym, co robi, gdzie jest i czy aktualnie spożywa alkohol;
• ograniczanie kontaktów z przyjaciółmi i znajomymi, a także porzucanie dotychczasowych pasji czy wartości, z którymi wcześniej się identyfikowało;
• utratę kontroli nad codziennymi zrachowaniami, a także chaos, jaki panuje w dniu codziennym;
• obwinianie się za zaistniałą sytuację i odrzucanie pomocy z zewnątrz, co równie często ma miejsce w przypadku osób uzależnionych od alkoholu.

Z czasem pojawiać się mogą zaburzenia snu, nadmierne zmęczenie i kłopoty ze zdrowiem. Im dłużej trwa niezdrowa relacja, tym bardziej pogłębiać się będą problemy. Dlatego też absolutnie wskazane jest poszukanie pomocy. Jeżeli zauważasz u siebie albo innych wymienione wyżej cechy, działaj – w przeciwnym razie może być za późno!

Oferujemy usługi związane z Esperalem.