Blog

Leczenie alkoholizmu a urlop

30-07-2020 | Autor: Ewa Podsiadły-Natorska

Najważniejsze tezy artykułu


Artykuł omawia wyzwania, z jakimi mogą się zmierzyć osoby leczące się z alkoholizmu podczas urlopu, kiedy pokusy i presja społeczna do picia są często większe. Podkreśla, że urlop może być szczególnie trudnym czasem dla osób w trakcie leczenia, ze względu na obecność alkoholu w wielu aspektach wypoczynku oraz presję otoczenia. Autor radzi, jak unikać pokusy picia, sugerując aktywny wypoczynek, unikanie towarzystwa, które zachęca do picia, oraz skupienie się na spędzaniu czasu z najbliższymi. Artykuł zachęca do planowania urlopu w sposób, który wspiera trzeźwość i pozwala na pełny odpoczynek bez alkoholu, podkreślając, że to możliwe i może przynieść dużo satysfakcji.

Ewa Podsiadły-Natorska


Dziennikarka, pisarka. Specjalizuje się w dziennikarstwie medycznym i społecznym. Współpracuje m.in. z Wirtualną Polską, Hello Zdrowie i Światem Lekarza. Autorka czterech powieści obyczajowych. Uwielbia podróże, owsiane latte i książki. Mama dwóch chłopców.

Nagrody i wyróżnienia:

  • IV nagroda w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2022 w kategorii Internet
  • Wyróżnienie w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2021 w kategorii Internet
  • Nagroda Zdrowe Pióro 2021 za artykuły dotyczące profilaktyki grypy w kategorii Internet
  • Wyróżnienie w kategorii Choroby Serca w konkursie dla dziennikarzy medycznych Kryształowe Pióra 2021
  • Dwukrotne wyróżnienie w kategorii Nowotwór w konkursie Kryształowe Pióra 2021 i 2020
Ewa Podsiadły-Natorska należy do Stowarzyszenia Dziennikarze dla Zdrowia oraz Dziennikarskiego Klubu Promocji Zdrowia.

Bibliografia


  1. „Dlaczego w czasie wakacji i urlopów chętnie sięgamy po alkohol?”, szpital.nowogard.pl,
  2. „Natura a zdrowie psychiczne”, red. Magdalena Gawrych, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2022,
  3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38534901/,
  4. https://www.thelancet.com/article/S0140-6736(22)00847-9/fulltext,
  5. https://www.gov.pl/web/psse-przemysl/bezpieczne-wakacje-z-sanepidem-udane-wakacje-to-trzezwe-wakacje.

Alkoholizm to choroba, która towarzyszy człowiekowi aż do śmierci. Nawet jeśli przez wiele lat pozostaje uśpiona, potrafi powrócić ze zdwojoną siłą i po raz kolejny wystawić nas na próbę. Za każdym razem, gdy w wyniku pokusy sięgniemy po kieliszek – przywrócimy problem choroby alkoholowej i obudzimy demony przeszłości. Niestety, w życiu alkoholika pokusy pojawiają się niezwykle często, a jedną z nich jest z pewnością czas urlopu, w którym wiele osób korzysta z alkoholu.

Osoba, która walczy z chorobą alkoholową, często musi zmagać się nie tylko z obiektywnymi pokusami, ale również z presją otoczenia, które nie zawsze potrafi zaakceptować chorobę bliskiej osoby. Czy istnieje pewny sposób na to, aby zwalczyć pokusę skorzystania z alkoholu w czasie wakacji? Nigdy nie będziesz mieć 100% pewności, że po raz kolejny pokonasz nałóg, jednak są sposoby, dzięki którym znacznie poprawisz swoje szanse.

Czy czas urlopowego wypoczynku jest zagrożeniem dla alkoholika?

Urlop to często mocno wyczekiwany czas na to, by wreszcie odpocząć i zregenerować siły przed powrotem do pracy albo nauki. Dla wielu osób najlepszym sposobem na „reset” jest spożywanie dużych ilości alkoholu połączone z całonocną zabawą. Nie mamy na celu oceny, czy taka forma spędzania czasu wolnego jest odpowiednia, bo to kwestia indywidualna każdego człowieka. Jednak jedno jest pewne – taki tryb urlopu nie daje szansy na prawdziwy wypoczynek. Chociaż w trakcie spożywania alkoholu uwalniają się endorfiny, dzięki czemu zabawa bez wątpienia będzie udana, to wydalanie alkoholu przez nasz organizm będzie wyczerpujące i spowoduje jego przemęczenie. A w przypadku alkoholika oznaczać będzie również powrót do wyniszczającej choroby.

Podczas urlopu przed osobą zmagającą się z chorobą alkoholową stoi najczęściej dodatkowe wyzwanie. Wybierając się na urlop w większym gronie, możemy spodziewać się nakłaniania do picia, nawet pomimo jasnego sprzeciwu z naszej strony. Dzieje się tak dlatego, że osoby pijące po prostu nie lubią, gdy w ich grupie pojawiają się abstynenci. Nie czują się wtedy wystarczająco swobodnie i naturalnie. Brak komfortu w towarzystwie dotyczy również osób niepijących, które z biegiem czasu mają coraz trudniejszy kontakt z innymi. Niestety, bardzo często to osoba niepijąca czuje się winna temu, że psuje atmosferę zabawy i relaksu. Jeżeli dodatkowo abstynent nie pije z powodu uzależnienia od alkoholu, pokusa sięgnięcia po drinka może okazać się bardzo duża, a silna wola – niewystarczająca.

Jak wynika z badań, w okresie wakacyjnym i urlopowym spożycie alkoholu znacząco wzrasta – zarówno wśród osób pijących okazjonalnie, jak i tych, które mają problem z uzależnieniem. Wielu badaczy podkreśla, że wakacje sprzyjają „rozluźnieniu” norm społecznych, natomiast presja towarzyska i przekonanie, że urlop to czas beztroski, dodatkowo wzmacniają chęć sięgania po napoje wyskokowe. Co więcej, w wielu kulturach – również polskiej – spożywanie alkoholu w czasie urlopu jest nie tylko akceptowane, ale wręcz promowane jako część letniego stylu życia.

Samodzielny Publiczny Szpital Rejonowy w Nowogardzie przypomina, że podczas wakacji alkohol może stanowić poważne zagrożenie, szczególnie w połączeniu z wysokimi temperaturami oraz aktywnościami takimi jak pływanie czy prowadzenie pojazdów.

Dla osoby zmagającej się z chorobą alkoholową dodatkowym powodem do sięgnięcia po napoje procentowe może stać się nadmiar czasu wolnego i wynikająca z niego nuda, brak zajęć oraz codziennych obowiązków. Z dużą dozą prawdopodobieństwa w takiej sytuacji pomysł sięgnięcia po alkohol może pojawić się nawet bez specjalnych namów otoczenia. Niezależnie od miejsca na świecie i sposobu, w jaki spędzamy urlop.

Jak alkohol wpływa na zdrowie?

Może się wydawać, że okazjonalne spożywanie alkoholu jest całkowicie nieszkodliwe. To mit – każdy organizm na alkohol reaguje inaczej, różne są też predyspozycje prowadzące do uzależnienia. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) żadna dawka alkoholu nie jest bezpieczna dla zdrowia. Badania „Global Burden of Disease Study” opublikowane w „The Lancet” wykazały, że umiarkowane picie może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory i choroby układu sercowo-naczyniowego, a w konsekwencji utraty lat życia w zdrowiu (DALY – ang. Disability-Adjusted Life Years).

Alkohol etylowy (etanol) jest substancją psychoaktywną, która działa hamująco na układ nerwowy. Oddziałuje na pracę mózgu, serca, wątroby, układu odpornościowego oraz układu pokarmowego. Im częściej i więcej pijemy, tym skutki są poważniejsze – począwszy od problemów z pamięcią i koncentracją, przez nadciśnienie czy stłuszczenie wątroby, aż po wspomniane choroby nowotworowe. Naukowcy od lat podkreślają, że alkohol nie jest lekarstwem ani sprzymierzeńcem dobrego samopoczucia, lecz czynnikiem ryzyka dla zdrowia na wielu płaszczyznach. I chociaż kultura picia wciąż mocno wpisana jest w naszą codzienność, warto pamiętać, że każda rezygnacja z kieliszka to realna korzyść dla ciała oraz psychiki. Warto szczególnie pamiętać o tym w czasie urlopu, kiedy łatwo ulec złudzeniu, że „kilka drinków na plaży” nie wyrządzi szkody.

Pamiętaj również o tym, że:

  • Alkohol działa szybko – skutki jego spożycia pojawiają się już kilka minut po wypiciu pierwszej dawki.
  • Alkohol wpływa na emocje – alkohol może nasilać takie emocje jak rozdrażnienie czy złość. Z tego względu alkohol wpływa również na zachowanie.
  • Alkohol wchodzi w interakcje z lekami – łączenie alkoholu z lekami jest bardzo niebezpieczne. Np. wysokie dawki paracetamolu w połączeniu z napojami wyskokowymi mogą uszkodzić wątrobę.

Osoba lecząca się z nałogu alkoholowego zwykle ma tego świadomość, jednak podczas wakacji może pojawić się pokusa zrezygnowania z dyscypliny. Nie rób tego, pamiętając, że każdy „wyjątek” może przerwać proces zdrowienia i cofnąć miesiące wysiłku. Wsparcie bliskich, unikanie sytuacji ryzykownych oraz sięganie po alternatywne formy relaksu mogą pomóc w utrzymaniu trzeźwości i zachowaniu bezpieczeństwa.

Czy można ochronić się przed alkoholem w czasie urlopu?

Zarówno w czasie urlopu, jak i na co dzień, niezbędna jest samokontrola i walka z demonami (nie tylko przeszłości), które przypominają nam o sprawach, których nie chcielibyśmy pamiętać. Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby na to, by – niezależnie od miejsca spędzania urlopu – uwolnić się od złych myśli i oddalić pokusę spożywania alkoholu. Polecamy kilka sprawdzonych metod.

  • Dla osoby cierpiącej na chorobę alkoholową najbardziej kuszące w czasie urlopu są wieczory, podczas których wysoka, często upalna temperatura i zachód słońca niemal proszą o wypicie kolorowego drinka z parasolką. Inaczej wyglądają wieczory w codziennym życiu, gdy jesteśmy zmęczeni i marzymy tylko o tym, aby odpocząć po ciężkim dniu. Warto więc pamiętać o aktywnym planie dnia, który nas zmęczy, na przykład z samego rana wyruszyć na wyprawę w góry albo podziwiać zabytki, przyrodę i inne atrakcje miejsca urlopowego pobytu.
  • Dobrym sposobem na zmęczenie oraz pobudzenie produkcji endorfin jest wysiłek fizyczny, z którego podczas urlopu nie powinieneś rezygnować. Nie musisz realizować tego samego rodzaju aktywności, który uprawiasz na co dzień. Popływaj w morzu lub jeziorze, udaj się na wyprawę rowerową, surfuj, nurkuj albo odwiedź ściankę wspinaczkową. Możesz też spróbować nowych aktywności charakterystycznych dla miejsca, w którym spędzasz urlop. Sport i zmęczenie dostarczą Ci dużej ilości hormonu szczęścia, dzięki czemu alkohol nie tylko nie będzie Ci potrzebny, ale także nie będziesz miał dla niego czasu.
  • Ciesz się obecnością bliskich, a wolny czas wykorzystaj na wspólne spędzanie czasu: rozmowy, spacery, gry i zabawy, a także na poznawanie ciekawostek na temat miejsca, w którym spędzasz urlop. Im bardziej skupisz się na przeżywaniu wspólnego czasu, tym mniej będzie nęcić Cię pokusa sięgnięcia po alkohol i poświęcenia mu swojego czasu.
  • Nastaw się na odpoczywanie (również aktywne). Nawet nie zdajesz sobie sprawy z tego, jak bardzo Twój organizm jest przemęczony codziennymi obowiązkami i niedoborem snu. Potrzebujesz odcięcia się od rutynowej rzeczywistości i dużo spokojnego „nicnierobienia” – bez dodatku zbędnego alkoholu. Weź pod uwagę, że urlop jest także po to, aby pomóc Ci po powrocie z wypoczynku pracować z jeszcze większą efektywnością, bez uciążliwego uczucia zmęczenia. A taki odpoczynek uda się tylko wtedy, gdy w czasie urlopu nie sięgniesz po alkohol.
  • Jasno komunikuj swoje potrzeby oraz granice. Jeśli wybierasz się na urlop ze znajomymi czy rodziną, nie bój się powiedzieć wprost, że nie pijesz alkoholu i prosisz o uszanowanie swojej decyzji. Najbliżsi, którzy naprawdę Cię wspierają, będą starali się pomóc Ci w utrzymaniu abstynencji, zamiast stawiać przed Tobą dodatkowe przeszkody. Jeżeli natomiast spotkasz się z niezrozumieniem czy presją, potraktuj to jako sygnał do refleksji nad tym, czy dane towarzystwo rzeczywiście sprzyja Twojemu zdrowieniu i czy jest dla Ciebie odpowiednie.
  • Miej plan awaryjny. Skoro wiesz już, że utrzymanie abstynencji w czasie urlopu jest dużym wyzwaniem, przemyśl wcześniej, co zrobisz, jeśli znajdziesz się w sytuacji silnej pokusy. Może to być np. rozmowa telefoniczna z terapeutą, spotkanie online z grupą wsparcia albo chwilowe wycofanie się z towarzystwa, aby złapać dystans i odzyskać kontrolę. Świadomość, że masz przygotowany „plan B”, da Ci poczucie pewności i ograniczy ryzyko podjęcia spontanicznych, nieprzemyślanych decyzji.

Dobra wiadomość jest taka, że urlop bez alkoholu jest jak najbardziej możliwy. Szczególnie jeżeli spędzasz go w wyjątkowo pięknych, atrakcyjnych turystycznie miejscach, które zwykle wybieramy na wakacje. Pamiętaj, że każdy dzień wypoczynku warto zorganizować sobie w taki sposób, aby był on pełen wrażeń, równocześnie dając stuprocentową satysfakcję, nawet wobec całkowitej abstynencji.

Nie rezygnuj z urlopu!

Warto również spojrzeć na to z innej strony: urlop jest doskonałą okazją do sprawdzenia siebie oraz swoich granic; w codziennym życiu często jesteśmy zajęci obowiązkami, które niejako automatycznie odciągają nas od alkoholu. Jednak w czasie wakacji, kiedy rytm dnia staje się inny, możemy bardziej świadomie przyjrzeć się swoim nawykom, pragnieniom i pokusom. To cenne doświadczenie, które – jeśli zostanie dobrze przepracowane – może znacząco wzmocnić Twoją motywację do dalszej abstynencji.

Dlatego nie rezygnuj z planów wypoczynkowych w obawie przed „złamaniem się”. Badania naukowe wskazują, że kontakt z przyrodą wspiera proces zdrowienia osób uzależnionych. Regularna aktywność fizyczna – taka jak spacery, jazda na rowerze, bieganie, medytacja – nie tylko pomaga rozładować nagromadzone napięcie i negatywne emocje, ale także zwiększa poziom energii i poprawia ogólne samopoczucie; wysiłek fizyczny stymuluje wydzielanie endorfin oraz dopaminy, co stanowi naturalny mechanizm kompensujący deficyty w układzie nagrody typowe dla osób będących w trakcie leczenia choroby alkoholowej.

Przebywanie na łonie natury redukuje także poziom stresu oraz lęku, a przy tym oczyszcza umysł z natrętnych, negatywnych myśli. Dlatego elementy terapii uzależnień coraz częściej obejmują aktywności na świeżym powietrzu jako uzupełnienie działań psychologicznych i medycznych, co sprzyja stabilizacji emocjonalnej i wzmocnieniu motywacji do trzeźwości.

Magdalena Gawrych, redaktor naukowa książki „Natura a zdrowie psychiczne” tłumaczy, że coraz szerzej proponowanymi interwencjami redukującymi stres i poprawiającymi zdrowie psychiczne są techniki i terapie oparte na kontakcie z naturą.

Urlop i kontakt z przyrodą wspierają leczenie uzależnienia, ponieważ:

  • Redukują poziom stresu i napięcia psychicznego.
  • Pomagają w regulacji emocji, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych.
  • Rozładowują nagromadzone negatywne emocje.
  • Zwiększają poziom energii i witalności.
  • Poprawiają nastrój i ogólne samopoczucie.
  • Wzmacniają układ odpornościowy.
  • Oczyszczają umysł z natrętnych, negatywnych myśli.
  • Poprawiają koncentrację i zdolność podejmowania decyzji.
  • Ułatwiają wyciszenie i budowanie uważności (mindfulness).
  • Zwiększają poczucie kontroli nad własnym życiem.
  • Sprzyjają stabilizacji emocjonalnej.
  • Budują motywację do trzeźwości poprzez doświadczenie regeneracji i poprawy jakości życia.
  • Wzmacniają relacje społeczne, szczególnie jeśli aktywności odbywają się w grupie lub z rodziną.
  • Dają poczucie sensu i sprawczości poprzez ruch.
  • Mogą zmniejszać ryzyko nawrotu uzależnienia, zastępując destrukcyjne nawyki zdrowymi.
  • Ułatwiają rozwój nowych zainteresowań i pasji.
  • Wspierają proces terapeutyczny jako naturalne uzupełnienie psychoterapii i farmakoterapii.
  • Poprawiają jakość snu, co jest kluczowe w procesie wychodzenia z uzależnienia.
  • Sprzyjają budowaniu nowych, pozytywnych rytuałów związanych z wolnym czasem i wypoczynkiem.

Dlatego sugerujemy, aby kontakt z naturą nie kończył się wraz z urlopem; systematyczne przebywanie w otoczeniu przyrody, choćby poprzez krótkie spacery, może zmniejszyć chęć sięgnięcia po alkohol, ponieważ natura tonuje negatywne emocje i zastępuje potrzebę używania substancji psychoaktywnych. Jest to element tzw. ekoterapii, która wspiera osoby w procesie zdrowienia, pomagając im na nowo odnaleźć spokój i harmonię. Dla osoby zmagającej się z uzależnieniem od alkoholu regularne spacery wśród zieleni są doskonałym sposobem na uporządkowanie myśli, złapanie dystansu do codziennych wyzwań oraz nabranie sił – niezbędnych do efektywnego kontynuowania terapii.

Życzymy Ci, aby nadchodzący urlop (tak jak i wszystkie kolejne) był spokojnym wypoczynkiem, którego nie będzie zakłócał alkohol ani inne używki. Pamiętaj, że dobre wspomnienia z wakacji to najpiękniejszy prezent, jaki możesz podarować swoim najbliższym. I choć alkohol często towarzyszy wakacyjnym spotkaniom, warto pamiętać o jego konsekwencjach dla zdrowia. Odpowiedzialne podejście, świadomość zagrożeń oraz łatwy dostęp do rzetelnych informacji oraz form wsparcia pomagają zmniejszyć ryzyko szkód zdrowotnych związanych z jego nadużywaniem. To nie ograniczenie, lecz wybór: wakacje mogą być wolnością, jeśli są wolne również od alkoholu.

Rozważ także możliwość wszycia Esperalu.

Źródła

  1. „Dlaczego w czasie wakacji i urlopów chętnie sięgamy po alkohol?”, szpital.nowogard.pl,
  2. „Natura a zdrowie psychiczne”, red. Magdalena Gawrych, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2022,
  3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38534901/,
  4. https://www.thelancet.com/article/S0140-6736(22)00847-9/fulltext,
  5. https://www.gov.pl/web/psse-przemysl/bezpieczne-wakacje-z-sanepidem-udane-wakacje-to-trzezwe-wakacje.

Chirurg 24 - Praktyka lekarska
UWAGA: Nowa lokalizacja gabinetu
Piaskowa 6 / lokal użytkowy 2
01-067 Warszawa

Tel: +48 501 311 056